Ističe i jedanaesti dan najnovije krize na Severu Kosova.
Novi dan u opštinama Zvečan, Zubin Potok i Leposavić započet je uz prisustvo stotinak građana koji protestuju – sa jedne strane i bodljikave žice, mobilne ograde i KFOR-ovih vojnika bez pune ratne opreme, sa druge strane.
Situacija je u ovim opštinama mirna.
I danas su sa građanima u Zvečanu čelnici Srpske liste, Igor Simić i Goran Rakić.
Obližnje srednje i osnovna škola, kao i vrtić u Zvečanu od prošlog ponedeljka ne rade. Školu ne pohađaju ni đaci u ostalim opštinama. Rekreativne nastave i maturske proslave planirane za početak juna se odlažu.
Mali maturanti iz Zvečana danas su maturu proslavili ispred opštinske zgrade.
Srbi protestuju zbog nasilnog zauzimanja opštinskih zgrada i dolaska gradonačelnika, nakon bojkota izbora koji su organizovani, pošto su prošlog novembra napustili kosovske institucije.
Snage KFOR-a obezbeđuju zgrade u tri opštine, a u Zvečanu su se trupe rasporedile na zahtev Srba i po dubini mesta.
U ovom su se mestu u ponedeljak Srbi sukobili sa KFOR-om uz preko 80 povređenih i Srba i vojnika.
Sa druge strane, uprkos brojnim pozivima da se povuku, specijalne jedinice Kosovske policije se i danas nalaze u opštinskim zgradama.
I tokom vikenda trajao je pritisak međunarodne zajednice na kosovskog premijera da policija napusti zgrade, a gradonačelnici se izmeste na alternativne lokacije. Međutim, on i dalje nije urodio plodom.
„Kosovski premijer, Aljbin Kurti, krivac je za krizu na Kosovu jer je prvo postavio Albance za gradonačelnike opština koje ne priznaje srpska većina, uprkos savetima cele međunarodne zajednice, a potom je usledio jednostran potez vlade Prištine da upotrebi silu, a da nas nije konsultovao“, izjavio je juče komandant KFOR-a, general Anđelo Mikele Ristuća.
„Misija NATO ne može i ne sme se smatrati pokrićem i zaštitom za jednostrane poteze koji urušavaju veoma krhku ravnotežu“, kazao je takođe komandant KFOR-a.
U jeku krize, u Prištinu pa zatim u Beograd dolaze specijalni izaslanici iz Amerike i Evropske unije, Gabrijel Eskobar i Miroslav Lajčak.
Potvrđeno je iz kosovske vlade da će se oni sa Aljbinom Kurtijem sastati u večernjim satima, a mediji prenose da će oni sutra razgovarati sa Vjosom Osmani.
I Eskobar smatra da je eskalacija delimično rezultat Prištine koja nije saslušala međunarodnu zajednicu: „Ona je izazvala tenzije, nepotrebno, insistiranjem na korišćenju opštinskih objekata“.
U jučerašnjem intervjuu za BBC ponovio je zahteve Amerike sa deeskalaciju – da povuče gradonačelnike i policiju iz opštinskih zgrada i da hitno krene sa razgovorima o formiranju Zajednice srpskih opština.
Eskobar se, međutim, nije dotakao mogućnosti raspisivanja novih izbora u opštinama na Severu, koje su ostali zvaničnici tražili da Priština omogući, a za šta su i Osmani i Kurti dali naznake da bi se moglo ostvariti.
„Što se izbora tiče, od ranije je poznat stav Srpske liste, da se prvo moraju povući Kurtijevi specijalci sa severa Kosova i Metohije, gde su nelegalno prisutni, i mesecima maltretiraju Srbe, pa čak i pucaju u njih, i da se konačno, nakon deset godina formira Zajednica srpskih opština u skladu sa dogovorima iz 2013. i 2015. godine“, kazali su danas iz ove stranke.