Građanska inicijativa Srpski opstanak zatražila je održavanje referenduma kako bi građani glasali o uvođenju međunarodnog protektorata nad teritorijom severa Kosova, odnosno nad opštinama Severna Mitrovica, Zvečan, Zubin Potok i Leposavić. Predlažu da mandat međunarodne uprave bude oročen na period od dve godine, sa mogućnošću produženja na još dve godine ukoliko je to neophodno.
Pojašnjavaju i zašto zahtevaju referendum.
Ističu da kosovska vlada duže vreme usvaja odluke koje negativno utiču na život građana na severu Kosova, da je politika kosovskog premijera Aljbina Kurtija uslovila da Srbi sa severa Kosova, posle 10 godina, napuste kosovske institucije. Ističu i „nekoordinisanost akcija“ prištinskih vlasti sa međunarodnim akterima, što je – dodaju – uzrokovalo eskalaciju na terenu u maju.
„Srećom, tom prilikom, izbegnut je sukob širih razmera. Imajući u vidu tešku situaciju u kojoj se Evropa nalazi usled rata u Ukrajini, takav scenario ne bi bio ni u čijem interesu“ – dodaju.
Podcratavaju da njihov zahtev nije secesionistički korak niti žele da se tako tumači.
„Uzimajući u obzir da Vlada Kosova nije načinila značajne korake u smeru deeskalacije, uvažavajući zabrinutost svih zajednica za svoj opstanak na ovom prostoru i željom za mir i suživot, pozivajući se na načela participativne demokratije i prava na samoopredeljenje, zahtevamo održavanje referenduma na kojem bi građani na demokratski način glasali o uvođenju međunarodne uprave — međunarodnog protektorata pod pokroviteljstvom stalnih misija prisutnih na Kosovu (UN, KFOR, EULEX) — nad teritorijom Severa Kosova, odnosno nad opštinama Severna Mitrovica, Zvečan, Zubin Potok i Leposavić“ – navode iz Srpskog opstanka.
Istovremeno su pozvali sve političke, društvene i nevladine aktere, kao i pojedince, da im se priključe u podršci ovoj ideji.
Ocenjuju da se radi o nadpartijskom pitanju za, kako su istakli – „očuvanje mira i iole normalnog života na severu Kosova“.
„Sada već trajna kriza na severu Kosova uslovila je ubrzanu emigraciju stanovništva sa ovog područja. Zabrinutost opštom situacijom jasno je iskazana od strane brojnih međunarodnih aktera. Štaviše, nakon neuspelih pregovora tokom poslednje runde dijaloga jasno je da Vlada Kosova nema nameru da promeni svoj pristup. Što je i dokazala na današnjoj konferenciji za medije“ – zaključuju.